Varsoviae nata
per rete divulgata
ad omnia scitu digna spectans

Jovis die 28 mensis Martii 2024
AD NOVAM SEDEM:


Hae paginae nunc caducae sunt. Novam sedem Ephemeridis visitate, HIC:



Prima
Nuntii
Acta
Crater nugarum
Miscellanea
In orbe
Politica
Scientiae
Valetudo & medicina
Athletica
Oeconomia
Homines
Socialia
Percontatio
Religio
Opiniones
Insolita
Chronicae
Epistula Leonina
Sanctus
Matterae
In Tempore "Coronario"
Cultura
Historia
Biographiae
Cinemata
Libri
Cultus Civilis
Poesis
Ellenica
Gnomon
Otium
Ars vivendi
Periegetica
Crucigramma
Hebdomada aenigmatum
facetiae
Fabulae
Holmesiaca
Detector Vacca
Narrationes
Superbia & odium
Crabatus
Varia
Vita Latina
Textus varii
Scholastica
Epistulae lectorum
Tempestas
Qui simus
Archiva
Annus 2021
Annus 2020
Annus 2019
Annus 2018
Annus 2017
Annus 2016
Annus 2015
Annus 2014
Annus 2013
Annus 2012
Annus 2011
Annus 2010
Annus 2009
Annus 2008
Annus 2007
Annus 2006
Annus 2005
Annus 2004

ELLENICA

χολή

De origine verborum (XXXI)

χολή: umor, spiritus, vapos, fel, bilis

 

Verbum ipsum Graecum in medicorum scriptis praeclarum est, quod ad humani corporis umores pertinet: sunt in humano corpore spiritus, qui hoc in vita gestitant. Eadem enim huius verbi origo illius fellis, quod ideo umorem nominamus: ambo rursus hoc Indicum verbum “hiranya” adligantur atque ex eodem aboriuntur *chol-, quod variis itineribus ad nostros pervenit sermones. Quae verba hodierna innumerabilia sunt, sicut ipsum “cholesterol”, quod in sermone Anglico reperitur, ἀπὸ τῆς χολῆς ac τοῦ στερεοῦ, id est ab umore et a solido, atque ipsum “melancholy”, de quo ipsum trigesimum caput τῶν προβλημάτων illius Aristotelis, ἀπὸ τοῦ μέλανος et τῆς χολῆς, id est ab atra bile.

Ipsum fel tamen, ut ante diximus, non modo apud grammaticos, sed etiam apud medicos optimum tenet: quam bilem is Hippocrates primus perspexit atque ii medici, qui corpus eius multiplex constiterunt. De umoribus quattuor is Hippocrates in “de natura hominis” suo multa exposuit: primum enim αἷμα, id est sanguen, quod a corde diffluit atque flammae habet vim, postea φλέγμα invenitur, quod a cerebro corporis internum irrorat atque aeris habet vim; demum ξανθὴ χολή atque μέλαινα χολή, quarum prima a splene aboritur aquamque refert atque secunda a iecinore terraeque vim tenet.

Hippocratis nunc verba praelegamus, quae de spiritibus multa ostendunt:

Περὶ φύσιος ἀνθρώπου δ’:

Τὸ δὲ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου ἔχει ἐν ἑωυτῷ αἷμα καὶ φλέγμα καὶ χολὴν ξανθήν τε καὶ μέλαιναν, καὶ ταῦτ' ἐστὶν αὐτέῳ ἡ φύσις τοῦ σώματος, καὶ διὰ ταῦτα ἀλγέει καὶ ὑγιαίνει. Ὑγιαίνει μὲν οὖν μάλιστα, ὁκόταν μετρίως ἔχῃ ταῦτα τῆς πρὸς ἄλληλα κρήσιος καὶ δυνάμιος καὶ τοῦ πλήθεος, καὶ μάλιστα μεμιγμένα ᾖ· ἀλγέει δὲ ὁκόταν τι τουτέων ἔλασσον ἢ πλέον ᾖ ἢ χωρισθῇ ἐν τῷ σώματι καὶ μὴ κεκρημένον ᾖ τοῖσι ξύμπασιν.

Humanum corpus enim sanguen, liquorem, gilvum atrumque spiritum in se habet atque eius natura illis commendatur proptereaque dolet valetve. Cum alterum altero aequanimiter in mixtura, vi inque omni commetiatur atque misceatur, ipsum optime valet corpus; cum tamen minore aut maiore vi quiddam insit aut distinguatur aut non bene misceatur in corpore, ipsum male dolet corpus.

 

Andreas Latine interpretatus est

 

 

Scripsit Didacus et Franciscus Ticinensis



Profectae de profectura edita sunt!

  CULTUS
ANTIQUI MORES (VIII)
De vino
  ARS VIVENDI
SECUNDA MENSA
Colloquium de cibis, coquendo, et rebus culinariis... Latine!
  CULTUS
ANTIQUI MORES (vi)
De pistrina
  HISTORIA
CULTUS DEAE VESTAE VEL ΕΣΤΙΑΣ
Apud Graecos et Romanos maxime celebrabatur
  CULTUS
INVENTUM MIRISSIMUM IN TUSCIA
XXIV statuae effossae sunt...

 

Latine loqui disce!!


Subnotationes fient
ante finem Septembris.

==============

=============

AMICI EPHEMERIDIS: