Haud pauci exstant homines, et per hodierna instrumenta celeriter fiunt
multitudini visibiles, qui aut animi causa aut ob quaestum aut et animi et
quaestus causa brevia plerumque spectacula conficiant, quae his nostris
temporibus facilius per interrete celebria fiunt quam scripta, de
mulieribus virisque qui in civitatibus alienis iam diu vivant, seu potius
non raro de semetipsis, potissimum si in aliam plagam e sua natali ipsi
olim migraverint. Non est hoc pacto mirandum si de eis rebus loquantur quae
inter patriam suam et terram in qua iamdudum habitant intersint taliaque
divulgent; quibus inceptis, sive industria hoc fiat sive sua sponte,
dialogus inter homines variarum terrarum saepe fovetur et, ut ita dicam,
pontes inter gentes construuntur.
Quantum ad me attinet, satis multas pelliculas nuper spectavi (et etiamnunc
quiete aestiva favente specto) a quadam adulescente Iaponica, cantrice
saepenumero photographice picta et linguae Iaponicae praeceptrice in Italia
iam plus quam decennium habitante, vulgatas; quae femina in spectaculis
suis sua aliorumque Iaponum sensa cogitationesque exprimit cultum civilem
vitamque Italicam experientium et expertorum necnon Italis Italice de rebus
Iaponicis sermocinatur.
Non est quidem mirum si homo qui e terra sua in aliam migraverit, volens
hoc consilio aliqua de re loqui ut sermo fiat qui per mirifica hodierna
communicationis instrumenta vulgetur, eis de rebus verba facere cupiat quas
ipse in terra sibi nova advena senserit ac sit expertus, et deinde
generatim de discriminibus quae inter culturam, disciplinam societatemque
hominum inveniantur quae in terra sua patria vigeat et ea quae in terra
migrationis suae obtineant. Creatur hoc pacto, quamquam ratione non
“scientifica” –dicamus– adhibita, exemplar quoddam illius disciplinae quae
hodie in nostris studiorum universitatibus “communicatio interculturalis”
vocatur. Nam hoc modo, plane et absque ullo fastu academico, de falsis
opinionibus sermo fit deque erroribus qui haberi solent quotiescumque
homines cum hominibus agunt quorum animi sint ad alios mores
consuetudinesque informati.
Iuvenis mulier Iaponiensis quam supra induxi de rebus quas Iapones
thermopolium aut popinam Italicam primum ingredientes inopinate offendere
possint in quibusdam pelliculis inter alia disceptat. Irritari, ut exemplum
afferam, facile possunt animi Iaponum, sicut et aliorum, si in popina vel
ganea Italica, cum comedendi bibendique finis sit factus, omnibus singulis
gregis sodalibus eadem pecunia sit solvenda, neque pro portione sit
persolvenda cibi et potus ab unoquoque convivarum empti; quod non videtur
esse iustum atque aequum. Alibi de donis dandis accipiendisque sermo fit,
qua in provincia quoque errores inter Iapones et Italos, perplexitates,
dubia, ambiguitates falsaeque opiniones facile oriri possunt. Ex alio fonte
enim didici non solere Iapones donum quod modo acceperint, fere semper in
capsa aut in sacculo chartaceo vel plastico –uti scimus– absconditum, coram
donante aperire, quod est moribus Italis contrarium. Nolo exempla mea
diutius protrahere, quae quoquo modo haud difficile multiplicare licet si
plura audiamus testimonia eorum qui ex alio societatis humanae genere,
quale est Iaponiense, in aliud dissimile, quale est Italicum, se
contulerint et, ut ita dicam, se merserint. Unum addere volo, ex taeniis
praeceptricis nostrae Iaponicae nos quoque hoc discere, non esse verbis
Sinensibus salutandum hominem qui nobis Asiaticus orientalis videatur, qui
etiam Iaponiensis aut Coreanus saltem esse potest, antequam sciamus cuias
sit. Quam monitionem, cum supervacua nobis videri possit, femina
spectatissima Iaponiensis nostra, quae taeniolas visificas per interrete
publicandas conficit, proferendam censuit; nam maxime subirasceretur homo
Iaponiensis si Sinice salutaretur vel Sinensis aut Coreanus si Iaponice.
Ceterum adulescens nostra Iaponica fassa quoque est se saepe non posse
hominem Iaponiensem a Sinensi aut Coreano internoscere e corporis seu
faciei aspectu tantum, nisi indumenta, ornamenta moresque quoque
perspiciantur.
Laudabilia omnia quae mutuae intellegentiae inter populos conducant
fovendaque sane arbitror, dummodo ne quandam rigiditatem in nationibus
existimandis pariant qua indoles singularis uniuscuiusque hominis minoris
quam decet pendatur. Communicationis interculturalis vero partes toto
terrarum orbe nostris temporibus ob incrementum migrationum valde auctae
sunt, cum multis in terris, praesertim in plagis ditissimis, permulti
vivant homines qui aliunde sint oriundi. Huius rei cogitatio in mentem
revocat non paucos viros mulieres puerosque quos revera conveni aut
instrumentorum communicatoriorum ope novi, quos inter adulescens est nomine
Clara ex parentibus Nigerianis in Italia nata, cuius condicio a Iaponicae
feminae de qua supra dixi, quae huius paginae scripturam imprimis
inspiravit, omnino dissimilis est. Nam Clara parum sermone parentum
loquitur, sed expeditissima lingua Italica fabulatur; quae item apud eandem
sedem interretialem spectacula in vulgus edere solebat in quibus plerumque
de se sermocinabatur de vitaque sua. Haec adulescens –quae recte asserit se
Italam esse et, quoad Nigeriam, nihil fere si non de itinere suo cum
parentibus fratribusque in hanc terram Africanam cum adhuc puellula esset
facto eloqui valet– nisi identitatem traheret a terra in qua nata est ac
crevit, nullam haberet. Nolimus eam rogare, etsi communicationis
interculturalis studiosi, immo propter hoc, quod huius disciplinae sumus
studiosi, ut mulieris Nigerianae partes agat.
Scripsit Marcus Flavius Asiaticus
