|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
POESIS Infernorum XXVI: Ulysses - Dantis Allagherii Divina Comoedia Gaude, tam magnum quod habes, Florentia, nomen, Quo terram et mare pervolitas, ac Tartara comples. Namque tuos inter cives ego quinque latrones Inveni tales, ut mi pudor occupet ora, Per quos in grandem non est tibi surgere honorem. Quod si sub lucem veniunt insomnia vera, Non aberit tempus, quo tu patiere, quod optat Pratum, nedum alii tibi. Quod si forte fuisset, Non maturatum rerer: sic illud adesset, Quandoquidem certo eveniet; mibi namque doloris Vulnus erit gravius quo plus processerit aetas. Hi nc nos digredimur, quaque ante exstantia saxa Descensum dederant, dux scalis usus iisdem Ascensum petiit, sed me tamen ante recepto; Desertamque viam pergens per fragmina, perque Exesas scopuli caules, sine utroque nequisset Auxilio manuum subnixa evadere planta. Tunc dolui, rursusque subest modo caussa dolendi, Ad quae conspexi, cum tendo lumina mentis, Et plus, quam soleo, ingenium cohibere laboro. Ne mihi discurrat, quo non dat tendere virtus; Ut, si stella favens aut hac majus quid abunde Dotibus ornatum me dimisere bonisque, Ista mihi minus invideam. Quot cultor agrorum, (Fusus ubi propter clivum dat membra quieti. Tempore, quo, cunctas qui lustrat lampade terras, Ora minus celat, simul importuna strepenti Musca locum cedit culici), lampuridas imam Per vallem spectat, fortasse ubi colligit uvas, Et findit sulcos: octava tot undique fiammis Lucebat bulga, ut sensi, simul atque potitus Sum loco, ubi ima mihi patuit manifesta vorago. Atque ut, qui quondam est ursis ultoribus usus, Viderat Elian abeuntem praepete curru Tunc, cum quadrijugi arripuere per aera callem. Quem non sic acies poterat servare sequentis, Ut praeter flammam salientem, nubis ad instar, Haud quidquam aspiceret: sic singula flamma per amplas Fossae ibat fauces, ut furtum haud proderet ulla; Flammaque damnatum subducit quaelibet unum. In digito arrectus, studio stimulante videndi, Sic ponti institeram, ut, ni cautem cura fuisset Prensare exesam, nullo pellente, ruinam Traxissem. At ductor, qui me sic ora tenentem Viderat intentum, dixit: Versantur in illis Inclusae flammis animae; quo incenditur, igne Singula sese amicit. Te talia fante , loquelam Sic solvi: 0 doctor, modo fit mihi certius istud, Quod prius adverti per me; sic nam esse putabam, Et dicturus eram: quaenam illa in vertice flamma Sic bifida, adveniens, quae surrexisse videtur Ex rogo, ubi impositum dicunt arsisse minorem Cum fratre Oedipoden? Dedit haec responsa magister: Tydides illic cruciatur et acer Ulysses : Sic simul in poenas excurrunt, sicut in iras. Inque ista flamina lugentur robore texti Insidiae fallacis equi, per quem est data porta, Ex qua Romulidum processit nobile semen. Hic ars flenda venit, per quam quoque mortua Achillem Deidamia dolens suspirat, poenaque sacro Palladio sat justa datur. Tunc ora resolvens: Praeceptor, dixi, si ex illis forte favillis Mittere verba queunt isti, magis oro precorque, Atque haec mille preces valeat prex: desine, quaeso, llic me spectantem, adveniant dum cornua flammae. Me prohibere mora. Ipse vides, ut corpore prono Totus ad illa feror. Tunc contra talibus ille: Laudandas ego laudo preces et dignor; at ore Edere verba tuo fac parcas, me sine linguam Solvere; jam novi , cupido quid pectore verses: Nam fastidirent Graji te forte loquentem. Ignis ut advenit, doctor tempusque locumque Arripit, audivitque istis hunc vocibus orsum: 0 vos, qui gemini sub flamma inceditis una, Si quid de vobis merui, dum vita manebat, Carmina cum scripsi sublimia, sistite gressum, Et nobis, in qua occiderit deperditus ora, Alteruter memoret. Concusso vertice majus Antiquae cornu flammae nutare, sonumque, More laborantis ventis afflantibus ignis, Mittere, deinde apicem hinc atque inde evolvere, tanquam Lingua esset fari nitens, ac denique vocem Ejicere bis verbis usam: Quo tempore abivi A Circe , multos quae me remorata per annos Cajetae tenuit, cui nondum nomina terrae Aeneas dederat; nec dulcia pignora nati, Nec patris antiqui pietas, nec debita cura, Nec qui justus amor me laetificare jubebat Penelopen, aestum potuerunt vincere cordis Ardentis multos per 'terras cernere mores, Multorumque hominum virtutes pravaque facta: Perque patens altum solus me credere cymbae Haud timui, parva comitum stipante caterva, Quae me desertum nunquam malcfida reliquit. Hispanos usque ad populos ego littus utrumque Vidi. Non Afri, Sardoa nec insula nostros Effugere oculos, nec quos circumalluit undis Illius ora maris. Tardum me debilis aetas Fecerat, et comites tunc, cum freta tangimus illa. In quibus Alcides fertur posuisse columnas. Ultra ne quis eat. Dextra de parte reliqui Hispalin, et laeva Ceptam; tum talia dixi: 0 fratres, casus duros numeroque carentes Experti mecum, occiduas venistis ad oras. Nemo ex tam parva vigilandi temporis hora, Quod superesse videt, dare sensibus experiundum Abneget, atque sequi solem, qui lumine mundum A populis nudum lustrat. Perpendite vestrum Semen: non vobis membra, et praecordia finxit Natura, ut deceat pecorum vos vivere vitam. At virtutis iter moliri, et plura doceri. Haec vox una meos stimulis ita suasit acutis Insuetam lentare viam, ut vix ulla fuisset Jam milii sponte sua cupidos retinere potestas. Nec mora. Eoos puppim convertimus Indos. Tendimus et stultum studio properante volatum, Addidimusque alas remis, latus usque potiti Laevum. Jamque poli cunctas sub nocte videbam Alterius stellas, sic et descendere nostrum, Ut non ex plano se attolleret aequore ponti. At vicibus quinis jam luna accenderat orbem. Et totidem inferius defectum lumine vultum Celarat terris, postquam discrimina rorum Tanta ingressus eram; cum subniger, intervallum Ob longum, procul ante oculos est visus adesse Mons, ita sublimi se tollens vertice ad aethram, Ut socii aequalem in terris vidisse negarent. Hic nos laetari pariter, sed gaudia nostra In luctus abiere cito; nam turbinis atri Tellure orta nova vehemens violentia navem In primum feriit latus, et terna vice torsit Omnibus hanc undis, et quarta sustulit alte Puppim, ac depressit proram, ut placuisse videtur Arbitrio alterius, donec nos obruit aequor. (curavit Johannes Teresi) scripsit Abbate Dalla Piazza Vicentino |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
