Annus
2 0 1 7


TRAIANUS OPTIMUS PRINCEPS

Ante MCM annos obiit in Cilicia Marcus Ulpius Nerva Traianus, qui imperium maxime expandit, optime administravit ac leges tulit adeo ut deliciae gentium ob suis virtutibus diceretur. Immo, eo mortuo, qui successerunt hac sententia salutati sunt : “Felicior Augusto, melior Traiano!” Post eius imperium felix aetas usque ad Antoninos perrexit. Transactis Neronis et Domitiani annis vi permixtis imperator Nerva medius inter senatum et exercitum per biennium gubernaculum rei publicae magna moderatione rexit donec primum principem adoctivum merito elegit. Ex gente Ulpia, antiqua Itala origine, in Hispania Baetica natus anno quinquagesimo tertio p.Ch.n., ad rem publicam accessit inter omnes militia praestans . Pergratus militibus dominatum temperavit, cum consilium principis creavisset quocum de rebus maximi momenti deliberaret. Valde mercaturam fovit in Mari Nostro, portibus et viis refectis; Urbem exornavit monumentorum magnificentia: satis est forum et thermas memorare, praeter clarissimam columnam qua per imagines res Dacica narratur. Nam quis ignorat Traianum Daciam subegisse? Si autem historiae oblitus es, insigne monumentum, summo artificio factum, in taenia caelata ac tortuosa, id ante oculos perpetuo ponit.

Quamquam paganus etiam a Christianis ut iustitiae exemplar traditus est. Fabula narrat quendam viduam pro filio occiso ab imperatore ad bellum profecturo petiisse ut iudicium redderetur ; se ipsam exauditurum post reditum illum promisisse , sed propter assiduas flagitationes, sibi persuasum esse ut discessum differret ac munus ius dicendi expleret. Benignitas Traiani in Media Aetate clarissima mansit adeo ut ipse Dante poeta hoc factum descripserit in Purgatorio, quin etiam imperatorem in Paradiso inter animas iustas posuerit , cum, sicut narratum est, precibus Sancti Gregorii Magni, poenis infernalibus solutus esset.

Verisimile est hanc opinionem exortam a tolerantia adversus Christianos, quae colligi potest ab epistula Plinii Iunioris ad Traianum (Epistularum X, 96): C. PLINIUS TRAIANO IMPERATORI Sollemne est mihi, domine, omnia de quibus dubito ad te referre. Quis enim potest melius vel cunctationem meam regere vel ignorantiam instruere? Cognitionibus de Christianis interfui numquam: ideo nescio quid et quatenus aut puniri soleat aut quaeri. Nec mediocriter haesitavi, sitne aliquod discrimen aetatum, an quamlibet teneri nihil a robustioribus differant; detur paenitentiae venia, an ei, qui omnino Christianus fuit, desisse non prosit; nomen ipsum, si flagitiis careat, an flagitia cohaerentia nomini puniantur. Interim, iis qui ad me tamquam Christiani deferebantur, hunc sum secutus modum. Interrogavi ipsos an essent Christiani. Confitentes iterum ac tertio interrogavi supplicium minatus; perseverantes duci iussi. Neque enim dubitabam, qualecumque esset quod faterentur, pertinaciam certe et inflexibilem obstinationem debere puniri. Fuerunt alii similis amentiae, quos, quia cives Romani erant, adnotavi in urbem remittendos. (…) Breviter respondit princeps (Epistularum X, 97): TRAIANUS PLINIO Actum quem debuisti, mi Secunde, in excutiendis causis eorum, qui Christiani ad te delati fuerant, secutus es. Neque enim in universum aliquid, quod quasi certam formam habeat, constitui potest. Conquirendi non sunt; si deferantur et arguantur, puniendi sunt, ita tamen ut, qui negaverit se Christianum esse idque re ipsa manifestum fecerit, id est supplicando dis nostris, quamvis suspectus in praeteritum, veniam ex paenitentia impetret. Sine auctore vero propositi libelli nullo crimine locum habere debent. Nam et pessimi exempli nec nostri saeculi est.

Scripsit Lydia Ariminensis



Retro ad:

Novissima editio
Summum paginae