De libertate hodierna

Sensum libertatis, qui hodie concipitur ut liberatio a vinculis physicis et moralibus, oriri e momento historico dato, cui nomen fuit saeculum Luminum, opinatur. Hac idea statuta et tempore confirmata, etsi praeter momentum hodie indicatum se referens ad illam oportet eamus usque ad Antiquitatem, qua similis notio invenitur, varia bella per orbem terrarum nata sunt sub signo liberationis a vinculis, quae seditio appellatur contra hostes qui patriam et cives iniuste obsidunt. Sed liberatio patria ab alienis gentibus superbis versa est statim in liberationem personalem, utraque idea constituta super unicum fundamentum, dignitatem personae, ius conclamatum et maxime petitum a seditiosis viris saeculi decimi septimi.

Multum tempus transactum est antequam idea dignitatis singuli facta sit decretum universale civitatis Europaeae.

Si per tempora in foederibus Europaeis notio de hac dignitate inscripta est, non semper decretum universale facta est omnibus, nisi aliquibus momentis, notis paucis portionibus Europaeis. Anno MMIX, cum instituatur Charta Libbonensis, iura ad personam totam attinentia apertis verbis conclamata et scripta sunt.

Si antea una ex parte ponebantur iura civilia et politica, et altera ex parte iura oeconomica et socialia, hodie in unum reducta sunt, notum omnibus sub hac dictione:

dignitate humana, libertatis fundamentalis principiis, aequalitate, solidarietate, iustitia et iuribus civilibus.

Constitutio Rei Pubblicae Italica innovatrix est prae praeterito, tam sub aspectu democratico, quam sub structura propria, quae annumerat principia singularia ne nota quidem aliis regionibus Europaeis, inter quae sunt notio de dignitate hominis (art. II) et personae promotione (art. III, comma II) et belli negatione ut instrumento alias gentes offendendi et controversias internationales dirimendi (art. XI).

Praeterea, praeter haec iura quae diximus, sunt alia quae tractant de iuribus

generalibus necnon de illis spectantibus ad partem oeconomico-socialem et ethicam stricto sensu.

Regulas giuridicas, quae principia includunt, non solum pro Imperio et Consiliariis publicis instituti, quatenus quaestiones quaedam nisi ante iudices ordinarios et administrativos tolli nequeunt , patet, sed eadem acta, ad sphaeram semper structuralem pertinentia, defendi possunt nisi ante iudices constitutionales.

Dicendum postremo est Constitutionem, etsi monumentum iuridicum mirabiliter conceptum et sapienter structum, non minore temporis uso offici posse, cum hoc in casu ei opus sit quod iuridice appellatur emendatio quoad in se et pro tempore, at, tempore transeunte, novas notiones structuram primam perficiendas quoad dictamen proprium acquiri posse (hoc in casu agitur de notionibus doctrinae constitutionalis augentibus auxilio temporis et praxis).

Scripsit Johannes Teresi